هر آنچه از سرطان سینه باید بدانید!

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان زنان است، هرچند که مردان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در بافت‌های سینه شروع به رشد و تقسیم غیرقابل‌کنترل کنند. آگاهی از علل، علائم، روش‌های تشخیص، و درمان می‌تواند به پیشگیری و کنترل این بیماری کمک کند.

سرطان سینه چیست؟

سرطان سینه نوعی از سرطان است که در سلول‌های بافت سینه، معمولاً در مجاری شیر یا غدد شیری، شروع می‌شود. این بیماری می‌تواند به بافت‌های دیگر سینه و حتی به دیگر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابد. این سرطان بر اساس محل شروع و نوع سلول‌های درگیر به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. در صورت ابتلا به سرطان پستان می‌توانید به بهترین متخصص سرطان پستان مراجعه کنید.

این سرطان در همه رده سنی خانم ها ایجاد می شود. باور اشتباه که مردم می پندارند فقط زنان بالای 40 سال به این بیماری مبتلا می شوند را باید به کلی از بین برد. سرطان از کانال های شیری پستان شروع شده و به صورت توده متورمی ظاهر می شود که با کمی فشار بیمار احساس درد فراوانی می نماید. معمولا در این سرطان نوک پستان فرو رفته و با درگیر شدن سایر قسمت های پستان رنگ و حالت پوست تغییر خواهد کرد. هنگامی که بافت های دیگر درگیر شدند، می توان گفت پوست پستان حالتی شبیه پوست پرتقال می شود. زیرا در این حالت غدد لنفاوی کاملا درگیر شده اند و سرطان به حالت پیشرفته تبدیل شده است.

انواع سرطان سینه

سرطان پستان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. سرطان غیرتهاجمی
   
   • سرطان مجاری : در مجاری شیر شروع می‌شود و هنوز به بافت‌های اطراف گسترش نیافته است.
   • سرطان لوبولار : در غدد شیری رخ می‌دهد و معمولاً به عنوان پیش‌ساز سرطان تهاجمی در نظر گرفته می‌شود.
2. سرطان تهاجمی
   
   • سرطان مجاری تهاجمی : شایع‌ترین نوع، که از مجاری شیر به بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد.
   • سرطان لوبولار تهاجمی : از غدد شیری به بافت‌های دیگر گسترش می‌یابد

علائم سرطان سینه

علائم اولیه سرطان پستان ممکن است ظریف باشند، اما شامل موارد زیر می‌شوند:

• وجود توده یا ضخیم شدن بافت در سینه یا زیر بغل
• تغییر در اندازه یا شکل سینه
• ترشح غیرطبیعی از نوک سینه، به ویژه اگر خونی باشد
• فرورفتگی یا تغییر در پوست سینه
• دردهای سینه یا حساسیت آن
• تغییر در نوک سینه (مانند فرورفتگی)

علل ابتلا به سرطان پستان

ابتلا به سرطان سینه به عوامل متعددی بستگی دارد که می‌توان آنها را به دو دسته عوامل قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم کرد. در زیر به توضیح علل این بیماری می‌پردازیم:

عوامل غیرقابل کنترل

• ژنتیک و وراثت: حدود 5 تا 10 درصد از سرطان‌های سینه ناشی از جهش‌های ژنتیکی ارثی هستند، مانند جهش در ژن‌های BRCA1 و BRCA2. این جهش‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را به‌طور چشمگیری افزایش دهند.
• سن: خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن بیشتر می‌شود. این بیماری عمدتاً در زنان بالای 50 سال شایع‌تر است.
• سابقه خانوادگی: داشتن یکی از اعضای خانواده نزدیک (مانند مادر، خواهر یا دختر) که به سرطان سینه مبتلا شده باشد، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
• چرخه‌های هورمونی طولانی‌مدت: شروع زودهنگام قاعدگی (قبل از 12 سالگی) یا یائسگی دیرهنگام (پس از 55 سالگی) می‌تواند خطر سرطان سینه را به دلیل طولانی‌تر بودن تماس با هورمون‌های استروژن و پروژسترون افزایش دهد.

عوامل قابل کنترل

عوامل غیرقابل کنترل عبارتند از:

• سبک زندگی ناسالم
  • چاقی و اضافه‌وزن: چربی بدن می‌تواند سطح استروژن را افزایش دهد که یکی از عوامل رشد سرطان سینه است.
  • مصرف الکل: نوشیدن الکل به‌طور مرتب می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
  • کم‌تحرکی: فعالیت بدنی کم با افزایش وزن و تغییرات هورمونی، خطر سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
• مصرف هورمون‌ها: مصرف طولانی‌مدت هورمون‌های جایگزین (HRT) برای یائسگی یا استفاده از برخی قرص‌های ضدبارداری ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
• بارداری و شیردهی: زنانی که بارداری کامل (به‌خصوص قبل از 30 سالگی) نداشته‌اند یا مدت طولانی شیردهی نکرده‌اند، ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا داشته باشند.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تشعشعات: مواجهه طولانی‌مدت با مواد شیمیایی سرطان‌زا یا اشعه‌های مضر، مانند پرتودرمانی در گذشته، می‌تواند خطر سرطان سینه را افزایش دهد.

مراحل سرطان سینه

سرطان سینه مانند سایر سرطان‌ها، بر اساس میزان گسترش و پیشرفت بیماری به مراحل مختلف تقسیم می‌شود. این مراحل به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین برنامه درمانی را تعیین کنند. مراحل سرطان سینه معمولاً از مرحله 0 تا 4 دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه توضیح هر مرحله آمده است:

مرحله 0 (سرطان غیرتهاجمی)

• در این مرحله، سلول‌های سرطانی فقط در مجاری یا لوبول‌های پستان (محل تولید شیر) وجود دارند و به بافت‌های اطراف گسترش پیدا نکرده‌اند.
• این نوع سرطان معمولاً با عنوان کارسینوم مجرایی درجا (DCIS) شناخته می‌شود.
• اگر زود تشخیص داده شود، احتمال درمان بسیار بالا است.

مرحله 1 (سرطان تهاجمی اولیه)

• سرطان به بافت‌های اطراف مجاری یا لوبول‌ها نفوذ کرده است، اما اندازه تومور کمتر از 2 سانتی‌متر است.
• در این مرحله، معمولاً گره‌های لنفاوی درگیر نشده‌اند یا درگیری آنها بسیار محدود است.

مرحله 2 (سرطان پیشرفته محلی)

• تومور ممکن است بین 2 تا 5 سانتی‌متر باشد.
• ممکن است گره‌های لنفاوی نزدیک (مانند گره‌های زیر بغل) درگیر شده باشند، اما سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا نکرده است.

مرحله 3 (سرطان پیشرفته محلی با گسترش بیشتر)

• تومور ممکن است بزرگ‌تر از 5 سانتی‌متر باشد یا به دیواره قفسه سینه یا پوست پستان گسترش یافته باشد.
• گره‌های لنفاوی به‌طور قابل توجهی درگیر شده‌اند.
• در این مرحله، سرطان هنوز به سایر اندام‌های بدن متاستاز نداده است، اما بسیار تهاجمی‌تر است و نیاز به درمان‌های ترکیبی (مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی) دارد.

مرحله 4 (سرطان متاستاتیک یا پیشرفته)

• سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است (متاستاز)، مانند استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد یا مغز.
• این مرحله پیشرفته‌ترین و چالش‌برانگیزترین مرحله سرطان سینه است.
• درمان‌ها در این مرحله اغلب شامل کنترل بیماری و کاهش علائم است و معمولاً درمان قطعی امکان‌پذیر نیست.

تشخیص سرطان سینه

برای تشخیص، پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

• ماموگرافی: تصویربرداری از سینه برای شناسایی توده‌ها یا ناهنجاری‌ها.
• سونوگرافی: تشخیص نوع توده (جامد یا کیستی).
• MRI سینه: بررسی دقیق‌تر نواحی مشکوک.
• بیوپسی: نمونه‌برداری از بافت برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی

پیشگیری از سرطان سینه

پیشگیری کامل ممکن نیست، اما با تغییراتی در سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه می‌توان خطر را کاهش داد:

• فعالیت بدنی منظم: حفظ وزن سالم و ورزش منظم.
• رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، و کاهش مصرف چربی‌های اشباع.
• خودآزمایی و غربالگری منظم: انجام ماموگرافی و بررسی‌های دوره‌ای.
• اجتناب از مصرف الکل و دخانیات: ترک عادات ناسالم.
• مشاوره ژنتیکی: برای افرادی با سابقه خانوادگی قوی

درمان سرطان سینه

روش های درمان سرطان سینه عبارت است از:

جراحی (Surgery)
جراحی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان سرطان سینه است که با هدف حذف توده سرطانی یا کل بافت سینه انجام می‌شود. دو نوع اصلی جراحی شامل لامپکتومی (حذف توده و مقداری از بافت سالم اطراف آن) و ماستکتومی (حذف کامل یک یا هر دو سینه) است. لامپکتومی معمولاً برای سرطان‌های کوچک‌تر و مراحل اولیه استفاده می‌شود، در حالی که ماستکتومی ممکن است برای مراحل پیشرفته‌تر ضروری باشد. در برخی موارد، جراحی بازسازی سینه پس از ماستکتومی انجام می‌شود تا ظاهر طبیعی سینه بازسازی شود.

شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی شامل استفاده از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها است. این روش ممکن است قبل از جراحی (برای کوچک کردن توده) یا پس از جراحی (برای از بین بردن سلول‌های باقی‌مانده) استفاده شود.

پرتو درمانی

پرتودرمانی نیز با استفاده از اشعه ایکس یا سایر انواع تابش انجام می‌شود و به طور موضعی سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این روش اغلب پس از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان در ناحیه تحت درمان استفاده می‌شود.

درمان‌های هدفمند
درمان‌های هدفمند به طور خاص بر روی پروتئین‌ها یا ژن‌های خاصی در سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند. برای مثال، داروهایی مانند هرسپتین (Trastuzumab) در سرطان‌های دارای HER2 مثبت بسیار موثر هستند.

هورمون درمانی

هورمون‌درمانی نیز برای سرطان‌هایی که تحت تأثیر هورمون‌های استروژن یا پروژسترون هستند استفاده می‌شود. داروهایی مانند تاموکسیفن یا مهارکننده‌های آروماتاز با مسدود کردن تأثیر هورمون‌ها یا کاهش تولید آن‌ها، رشد سرطان را کند می‌کنند.

انتخاب روش درمانی به مرحله سرطان، نوع سرطان، و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد و پزشکان معمولاً از ترکیبی از این روش‌ها برای افزایش اثربخشی درمان استفاده می‌کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• وجود توده یا تغییر در بافت سینه
• تغییرات غیرطبیعی در پوست یا نوک سینه
• درد مداوم و غیرعادی در سینه
• سابقه خانوادگی قوی یا نگرانی درباره خطر ابتلا

نتیجه‌گیری

سرطان سینه یک بیماری جدی اما قابل درمان است، به شرط آنکه به موقع تشخیص داده شود. آگاهی از عوامل خطر، علائم، و روش‌های پیشگیری و درمان می‌تواند نقش مهمی در کاهش ابتلا و بهبود بیماران ایفا کند. با توجه به اهمیت غربالگری و توجه به علائم اولیه، می‌توان با این بیماری مبارزه کرد و کیفیت زندگی را حفظ نمود.