امروزه علم پزشکی پیشرفت خوبی در زمینه درمان سرطان پستان داشته است. سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان در بین خانم ها است. درمان این نوع سرطان به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع آن و وضعیت سلامت بیمار میباشد. هدف درمان سرطان پستان از بین بردن سلولهای سرطانی، جلوگیری از رشد و گسترش آنها و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا است. در این مقاله در مورد سرطان پستان و اهمیت درمان و روش های درمان صحبت میکنیم.
اهمیت درمان سرطان پستان
این بیماری ممکن است برای خانم ها و هم آقایان مشکل ساز شود. افرادی هستند که با این معضل آشنایی ندارند و هیچ علامتی از این بیماری را ندارند. در این صورت مراجعه به پزشک و انجام معاینات و چکاپ های منظم ضروری است. اگر در مدت زمان کوتاه تومورهای سرطانی شناسایی شوند یعنی زمانی که کوچک هستند و در کل بدن پخش نشدند شانس بیشتری برای درمان سرطان وجود دارد.
همچنین انجام جراحی که خارج کردن توده از پستان است راحت تر صورت میگیرد. درمان به موقع و موفقیت آمیز این سرطان برای کاهش خطر عود اهمیت دارد، این عمل نیاز به حمایت عاطفی و اجتماعی دارد.
برای جلوگیری از چالش های روانی و احساسی بیمار بهتر است قبل از هر چیز با مشاوره ارتباط داشته باشد. داشتن روحیه بالا بیمار به درمان بسیار کمک میکند. آگاهی از روشهای پیشگیری از سرطان پستان و تشخیص زودهنگام منجر به کاهش شیوع بیماری میشود. درمان سرطان علاوه بر نجات جان افراد موجب افزایش آگاهی عمومی و بهبود در سلامت جامعه میشود.
- توده سینه: این مورد تنها علامت سرطان نیست و غالب توده های سینه بدخیم نیستند. توده ای که در زمان قاعدگی در اطراف سینه ایجاد شود و هر چند کوچک باشد، میتواند از علائم سرطان باشد.
- تغییر در رنگ یا شکل پستان ممکن است نشانه ای از سرطان پستان باشد.
- ترشح خون و مایع شفاف از نوک پستان و تغییر در ظاهر پوست یا نوک آن از علائم این نوع سرطان است و حتما به دکتر زنان مراجعه شود.
علائم شدیدتر سرطان سینه
این نوع سرطان در مراحل بالاتر نشانه های زیر را دارد:
- بیخوابی
- ضعف
- خستگی
- مشکلات گوارشی
- کاهش اشتها
- سرطان مجاری تولید شیر
- کاهش وزن
- نفس کم آوردن
آناتومی پستان ها
هر یک از پستان ها دارای مجاری شیری، سلول های شیرساز و سلول های نگه دارنده می باشد . هر پستان دارای بخش های مختلفی است که به این بخش ها لوب می گویند. لوب ها خود از قسمت های کوچکتری از لوبول تشکیل می شود. مجاری شیری در پستان وظیفه اتصال لوب ها و لوبول ها را برعهده دارد. در پستان هرسلول وظایفی را بر عهده دارد که برخی وظیفه شیر سازی، برخی وظیفه انتقال شیر و مابقی وظایف نگه دارنده را بر عهده دارند. نوع سرطان پستان بستگی به این دارد که کدام یک از سلول های گفته شده درگیر شود.
چه زمانی برای درمان سرطان سینه به پزشک مراجعه کرد؟
شایع ترین نوع سرطان سینه، سرطان در مجاری شیری است. اگر سرطان سینه از مجاری شیری شروع شود، بخش خارجی پستان و یک چهارم سینه را تحت تأثیر قرار می دهد. اما آمار ها نشان دهنده این است که بیشترین منطقه ای که در سرطان سینه درگیر می شود، یک چهارم فوقانی پستان است. برای درمان سرطان سینه راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
در زمان مشاهده علائم باید به پزشک مراجعه کرد.علائمی مانند:
- توده سینه: این مورد تنها علامت سرطان نیست و غالب توده های سینه بدخیم نیستند. توده ای که در زمان قاعدگی در اطراف سینه ایجاد شود و هر چند کوچک باشد، میتواند از علائم سرطان باشد.
- تغییر در رنگ یا شکل پستان ممکن است نشانه ای از سرطان پستان باشد.
- ترشح خون و مایع شفاف از نوک پستان و تغییر در ظاهر پوست یا نوک آن از علائم این نوع سرطان است و حتما به دکتر زنان مراجعه شود.
علائم شدیدتر سرطان سینه
این نوع سرطان در مراحل بالاتر نشانه های زیر را دارد:
- بیخوابی
- ضعف
- خستگی
- مشکلات گوارشی
- کاهش اشتها
- سرطان مجاری تولید شیر
- کاهش وزن
- نفس کم آوردن
علائم سرطان سینه
سرطان سینه با علائمی همراه است که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
تومور در پستان یا توده در پستان
از شایع ترین نشانه های سرطان سینه وجود توده در سینه است. این توده سرطانی معمولا به طور کاملا اتفاقی توسط خود فرد پیدا می شود. در صورتی که خانمی در سینه خود یک توده را لمس کرد، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرده و برای تشخیص نوع توده و معاینه بالینی اقدام کند.
توده سرطانی دردی به همراه ندارد ولی ممکن است در خانمی همراه با درد باشد. از مهمترین روش های درمانی سرطان سینه، تشخیص زودهنگام آن و درمان سریع توسط پزشک است. هر چه تشخیص و درمان روند سریع تری داشته باشد، بهبود زودتر اتفاق می افتد.
علائم ظاهری سرطان سینه
غیر متحرک بودن توده
سخت و سفت بودن توده
چسبندگی در اطراف توده
در بعضی از افراد بدون درد بودن توده
ترشح بی دلیل از نوک پستان
خارج شدن ترشح از نوک پستان دلیل به وجود سرطان سینه در فرد نیست، ولی نیاز است تا بررسی های دقیق در خصوص علت ترشح از نوک پستان انجام شود. اگر این ترشحات از هر دو سینه باشد، بخصوص اگر ترشح از چند مجرا باشد، اصلا جای نگرانی نیست. این ترشح شاید به دلیل اختلالات هورمونی، بیماری خوش خیم و یا کیست در پستان باشد. با این حال با مراجعه به پزشک می توان از ابتلا به سرطان سینه پیشگیری کرد.
در صورتی که خانمی ترشحات خارج شده از نوک سینه اش به رنگ هایی مانند آبی، قهوه ای، سفید، سبز، خاکستری ویا حتی بی رنگ بود، می تواند از علائم سرطان سینه باشد و باید به پزشک مراجعه کند ولی در صورتی که رنگ این ترشحات به رنگ خون و یا خونابه بود، ممکن است که فرد مبتلا به سرطان سینه باشد.
آیا تفاوت بین کیست سینه با تومور را می دانید؟ این مقاله را بخوانید.
همچنین اگر خارج شده این ترشحان فقط از یک پستان و یه مجرا باشد و فرد وجود یک غده را در سینه احساس کند، احتمال ابتلای فرد به سرطان سینه یا سرطان پستان زیاد است.
ترشحات مشکوک به سرطان پستان
ترشحات آبکی یا خونی یا خونابه
ترشحاتی که همراه با یک تومور در پستان باشد
ترشحاتی که بدون فشار از نوک سینه خارج شود
تغییرات در پوست پستان
در صورتی که ظاهر پوست پستان حالتی کشیده یا فرورفته به خود بگیرد. فرورفتگی را خود شخص و یا زمان معاینه بالینی متوجه می شود و همچنین در مورد کشیده شدن پوست نمی توان گفت حتما دلیل به وجود سرطان سینه است ولی می تواند از علائم سرطان پستان خوش خیم باشد.
برخی از مواقع تغییر حالت های شکل پستان به دلیل چسبندگی تومور سرطانی اتفاق می افتد. همچنین بروز زخم در پوست سینه ها یکی از اثرات سرطان پستان است.
تغییرات نوک پستان سینه
فرورفتگی نوک پستان در بعضی از بانوان اتفاق می افتد و این فرورفتگی ممکن است به دلیل سن بلوغ و یا شیردهی اتفاق افتد. این تغییر نوک سینه خود به خودی بوده ولی نباید از کنارش به راحتی گذشت و سریعا باید به پزشک مراجعه شود.
راه های درمان سرطان سینه
همانطور که گفته شد سرطان سینه از رشد بی رویه سلول هاب غیر طبیعی در بدن ایجاد می شود و شایع ترین نوع سرطان در بین بانوان به شمار می آید که از هر 8 نفر 1 نفر به آن مبتلا می شود. با این حال اصلا جای نگرانی نیست.در این مقاله به ارائه راه های درمانی برای درمان سرطان سینه یا همان سرطان پستان می پردازیم.
معمولا رشد سلول های سرطانی از یک سلول شروع می شود و باعث تخریب سلول های سالم می شود. رشد سلول های سرطانی توقف ناپذیرند. این رشد باعث ایجاد تومور هایی در بدن می شود که بر دونوعند، تومور های خوش خیم و تومور های بدخیم.
هر دو نوع تومور ها رشد می کنند وتوقف ناپذیرند. با این حال در تومور های بدخیم رشد سلولی غیر قابل کنترل است. ولی در تومور های خوش خیم می توان با درمان های مختلف جلوی رشد و پیشرفت سلول ها را گرفت.
در مقاله ای دیگر در خصوص انواع تومور های سینه توضیح داده ایم می توانید آن را بخوانید.
برای درمان سرطان پستان باید سریع اقدام شود. زیرا تا سرطان در حالت خوش خیم است و به قسمت های دیگر بدن وارد نشده و تحت تأثیر قرار نگرفته اند، می توان رشد سلول های را متوقف کرد. در صورتی که این سرطان پیش رفت کند و قسمت های دیگر بدن را تحت شعاع قرار دهد، به این نوع از مرحله رشد سرطان متاستاز می گویند. متاستاز سلول های سرطانی از سه روش وارد قسمتهای دیگر بدن می شود, که عبارتند از:
با توجه به مطالب فوق، توصیه می شود که سریعا به درمان سرطان سینه اقدام گردد تا به متاستاز مبتلا نشوید.
همانطور که گفته شد سرطان سینه قابل درمان بوده و اصلا جای نگرانی ندارد. در وهله اول باید به پزشک مراجعه کنید تا تحت معاینات بالینی قرار گیرید. پزشک برای اطمینان خاطر بیمار و تشخیص هر چه بهتر نوع عارضه چکاپ کامل، سونوگرافی از پستان و ماموگرافی از پستان را انجام می دهد. تمامی موارد باید به تایید پزشک برسد و در صورت تایید وجود توده ی بدخیم در پستان جراح سینه، اقدام به توده برداری می کند.
و یا جراح بعد از بررسی آزمایشات و معاینه های اولیه و بررسی ماموگرافی پستان و همچنین زیر نظر گرفتن مابقی علائم، به وجود سرطان سینه در فرد مشکوک می شود. جراح در ادامه با انجام نمونه برداری یا بیوپسی و بعد از دریافت جواب آن، به تایید یا رد وجود سرطان سینه در فرد اقدام می کند. راه های درمان مختلفی برای درمان سرطان وجود دارد که عبارتند از:
برداشتن تمام نسخ پستان
برداشتن لنف نود های لنفاوی
برداشتن عضلات کوچک در زیر سینه
خارج کردن تمام توده از سینه، که با انجام این روش درمانی نسخ پستان حفظ می شود.
در روش خارج کردن تمام توده از سینه که نسخ پستان حفظ می شود، از غدد لنفاوی موجود در زیر بغل نمونه برداری شده و بعد از دریافت جواب نمونه برداری، مشخص می شود که فرد مبتلا به سرطان سینه است یا خیر.
از مهمترین راه های درمان سرطان پستان این است که در صورتی که بانوان در سینه خود توده ای را لمس و مشاهده کردند، حتما و سریعا به پزشک مراجعه کنند تا از ابتلا به سرطان های پیشرفته و بد خیم پیشگیری شود. در این حالت روند درمان خیلی راحتتر انجام می شود.
شیمی درمانی در درمان سرطان سینه
از جمله روش های متداول درمان سرطان پستان، شیمی درمانی است. برای انجام شیمی درمانی از فرد خواسته می شود که آزمایشات مربوط به کلیه ، عکس از ریه ها، بررسی وضعیت قلب، سونوگرافی و سی تی اسکن انجام دهد. از بعضی از افراد بسته به شرایط بیمار خواسته می شود تا ایزوتوپ استخوان یا اسکن استخوان هم انجام دهند تا از سلامت استخوان ها اطمینان پیدا کنند.
پس از بررسی وضعیت گیرنده های هورمونی نسخ بدخیم، نتیجه نمونه برداری، وضعیت یائسگی و پروید فرد، درمان دارویی شروع می شود.
در برخی از افراد هورمون درمانی و یا شیمی درمانی نیز انجام می شود. بسته به شرایط بیمار ممکن است از هر دو روش هورمون درمانی و شیمی درمانی همزمان انجام شود. همچنین در برخی موارد ممکن است بعد از جراحی پستان از رادیوپراتی موضعی نیز استفاده شود.
پرتودرمانی در درمان سرطان سینه
در پرتودرمانی، پرتوهایی کنترل شده به سمت تومور ارسال می شود. با انجام این کار سلول های سرطانی
تخریب می شوند. برای از بین بردن کامل سلول های سرطانی بعد از شیمی درمانی، پرتو درمانی انجام می شود.
برای انجام پرتو درمانی 3 تا 5 جلسه لازم است که طی 3 تا 6 جلسه انجام می شود. البته تعداد جلسات و هفته ها به تعداد سلول های سرطانی و پیشرفت آن بستگی دارد. نوع پرتو درمانی برای درمان هر فرد متفاوت است.
اثرات پرتو درمانی
- خستگی
- سوزش در پوست سینه
- تیرگی در پوست سینه
- لنفدیم
که بعد از گذشت چند هفته از بین خواهد رفت.
مزایای پرتو درمانی
پرتو درمانی به منظور تخریب سلول های بدخیم استفاده می شود و کمترین آسیب را به بدن میزند. برای درمان سرطان سینه در بعضی از افراد فقط از پرتو درمانی استفاده می شود و یا به عنوان روش درمانی مکمل می باشد.
جراحی در درمان سرطان سینه
انواع جراحی سرطان پستان عبارتند از:
- برداشتن سرطان پستان (لامپکتومی): به عمل حفظ سینه معروف است که تومور و حاشیه کوچکی از آن جراحی میشود. تومورهای کوچک برداشته میشود. ممکن است احتیاج به شیمی درمانی قبل از جراحی وجود داشته باشد.
- برداشتن سینه در سرطان سینه (ماستکتومی): ماستکتومی که تمام بافت پستان را برداشته میشود. در علم جدید پزشکی برای بهبود ظاهر سینه از موارد انتخابی استفاده میشود.
- برداشتن سرطان غدد لنفاوی سینه : با نظر و تشخیص پزشک به اینکه سرطان به غدد سرایت کرده قسمتی از غده لنفاوی برداشته می شود. اگر هیچ گونه سلول سرطانی در این غده نباشد احتمال آلوده شدن سایر غدد اندک است.
- برداشتن چندین غدد لنفاوی سرطان سینه : در صورتی که سلول سرطانی در غدد لنفاوی یافت شود، غدد لنفاوی زیر بغل نیز خارج میشود.
- برداشتن هر دو سینه: در بعضی از موارد پیش اومده زنان مبتلا سینه سالم خود را نیز برمی دارند. به خصوص در شرایطی که خطر ابتلا به دلیل استعداد ژنتیکی یا سابقه خانوادگی باشد. این مورد باید با نظر پزشک و مشاوره با او انجام شود.
مراقبت های بعد از درمان سرطان سینه
مراقبت از زخم های بعد از جراحی
از مهمترین اقداماتی که باید بعد از جراحی انجام شود تا درمان اثر بخش باشد، رسیدگی به زخم های بعد از جراحی است. شخص باید به مراقبت از زخم های خود اهمیت دهد. در صورتی که با درد در محل زخم، عفونت یا قرمزی غیر عادی مواجه شد سریعا به متخصص مراجعه کند. به طور معمول پزشک معالج برای درمان درد، مسکن تجویز می کند. لازم به ذکر است که بعد از برداشتن پستان (ماستکتومی) احتمال ترشح چرکی، درد، سوزش و قرمزی وجود دارد.
مصرف غذای پروتئینی
بیمار بعد از انجام جراحی پستان می تواند به فعالیت های روزانه خود برسید و ولی تا بهبودی کامل از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید. همچنین بعد از جراحی داشتن رژیم غذایی مناسب می تواند در سریع روند بهبود کمک زیادی کند. حتما به یاد داشته باشید که قبل از انجام درمان به هر یک از روش های گفته شده، تغذیه مناسبی را داشته باشید. در این میان خوردن غذاهای پروتئینی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
مقابله با خستگی و کم اشتهایی
از جمله نکاتی که بیماران در حین درمان و بعد از درمان سرطان سینه از آن رنج می برند، خستگی و بی اشتهایی است. پس بیمار باید این را بداند که در این زمان استراحت کافی، رژیم غذایی مناسب ، فعالیت های متعادل و مصرف آب به میزان 8 لیوان در روز داشته باشد.
رژیم غذایی مناسب در دوره درمان
افرادی که در دوره درمان سرطان پستان قرار دارند کنترل وزنشان با مشکل رو به رو می شود. به همین منظور توصیه می شود تا در این دوره بیمار با مصرف سبزیجات و میوه تازه به کنترل وزن خود کند. همچنین مصرف مواد غذایی قندی، شکلات و نمک، الکل و گوشت های پرچرب را باید قطع نماید .
نوع پوشیدن لباس
توصیه می شود تا در دوره درمان از لباس های راحت و نخی استفاده کنید. زیرا دراین دوره پوست حساس بوده و با مشکل رو به رو می شوید.
انجام ورزش های هوازی
بعد از جراحی سینه، به دلیل کاهش توده های عضلانی در نواحی جراحی شده، به انجام ورزش های هوازی بپردازید. با این کار هم کاهش توده جبران می شود و همچنین اگر دچار اضافه وزن شده باشید، می توان وزن را کاهش داد و برعکس. بعد از جراحی انجام ورزش های کششی و دویدن توصیه می شود. ورزش کردن در افزایش روحیه و تسریع بهبود بعد از جراحی پستان بسیار کمک کننده است.
هورمون درمانی در درمان سرطان پستان
- هورمون درمانی برای سرطان
- اگر سرطان گسترش پیدا کند این روش راه حلی برای درمان است. با این روش سلول سرطانی کنترل و کوچکتر میشود.
نتیجه گیری
برای پیشگیری از این بیماری مراجعه مرتب به پزشک متخصص زنان و چکاپ کامل ضروری است. اگر در مراحل اولیه پیشروی بیماری برای درمان اقدام کنید سریعتر قابل درمان است. در انتها می توانید سوالات خود را در خصوص جراحی های پستان و جراحی های زیبایی زنان از دکتر مریم شریفی متخصص و جراح پستان در بخش نظرات بپرسید.
سلام. وقت خوش.
دو هفته پیش جراحی پارشیال ماستکتومی روی سینه من انجام شد و در حال حاضر درن کشیده شده و زخمها هم رو به بهبودند. میخواستم بدونم همچنان باید آنتیبیوتیک مصرف کنم یا نه؟ ( سفالکسین تجویز شده بود). فقط محل اتصال درن هنوز ترشح داره.
سلام لازم نیست. بهتره به پزشک مراجعه کنید.