جراحی تخلیه سینه یا ماستکتومی

جراحی تخلیه سینه یا ماستکتومی، روشی است که برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود. در این روش، بخشی یا کل بافت پستان و در برخی موارد بافت‌های مجاور نیز برداشته می‌شوند. در گذشته، ماستکتومی رادیکال به عنوان روش استاندارد درمان سرطان پستان مورد استفاده قرار می‌گرفت، که در آن پستان به صورت کامل برداشته می‌شد و همچنین غدد لنفاوی زیر بغل و برخی از عضله‌های زیر پستان نیز برداشته می‌شدند. اما در حال حاضر روش‌های مختلفی برای ماستکتومی وجود دارد، از جمله ماستکتومی جزئی که تلاش می‌کند حداکثر مقدار بافت سالم را حفظ کند و بیمار را از نظر ظاهری طبیعی‌تر نگه دارد. این روش‌ها بسته به مرحله بیماری، و تجویز پزشک انتخاب می‌شوند. در ادامه، توضیحات بیشتری را بیان می‌کنیم.

جراحی تخلیه سینه

در جراحی تخلیه سینه، یکی از سینه ها و یا هر دو تخلیه می شوند، این روش جهت درمان سرطان سینه انجام می شود. میزان تخلیه سینه به میزان گسترش تومور و درگیری بافت های اطراف سینه بستگی دارد. در صورت انتشار بیماری، ممکن است در برخی مواقع به صورت همزمان قسمتی از غدد لنفاوی و قسمتی از عضلات سینه نیز برداشته شوند.

جراحی تخلیه سینه یا ماستکتومی در چه مواردی ضروری است؟

• وجود میکروکلسیفیکاسیون منتشر: در برخی از بیماران، وجود توده‌های  کوچک در بافت پستان مشاهده می‌شود.
• بیماران جوان با خطر بالای عود: در برخی از موارد، بیماران جوانی که نتایج آزمایشگاهی و تصویربرداری نشان می‌دهد تمام گیرنده‌های هورمونی در آن‌ها منفی است،  احتمال عود در آنان بیشتر است.
• بیماران با بیماری پستان منتشر و یا درگیری چند کانونی: در برخی موارد، بیماری پستان در بافت پستان منتشر می‌گردد یا چندین کانون درگیری در پستان مشاهده می‌شود. در این موارد، جراح، برداشت کل بافت پستان را به عنوان روش مناسب برای کنترل بیماری در نظر می‌گیرد، زیرا سایر روش‌های جراحی قادر به از بین بردن تمام کانون‌های درگیری نیست.

نحوه انجام ماستکتومی

در روش های سنتی جراحی سرطان پستان یا ماستکتومی، تمام بافت سینه با پوست و قسمت هاله ی قهوه ای رنگ نوک سینه برداشته می شد که این جراحی تاثیرات مخربی بر روحیه فرد داشت.در جراحی های نوین ماستکتومی به اندازه، موقعیت تومور ، نوع تومور و میزان و امکان پیشرفت تومور توجه می شود. شاید در این جراحی نیاز باشد مقداری از بافت اطراف سینه را برداشت. این جراحی تحت بیهوشی کامل انجام می شود.برای انجام جراحی ماستکتومی روش های مخلفی وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده

در این نوع از جراحی سینه،قسمتی از بافت سینه، هاله قهوه ای یا صورتی رنگ نوک سینه، قسمتی از سینه که تحت تاثیر سرطان قرار گرفته، بخشی از غدد لنفاوی زیر بغل و یا  قسمت کمی از ماهیچه زیر سینه برداشته می شود.

بیشتر بخوانید: درمان درد پستان

جراحی ماستکتومی رادیکال

در جراحی ماستکتومی تمامی بافت ها و ماهیچه های مربوط به سینه از جمله بافت سینه، هاله نوک سینه، پوست سینه، ماهیچه های روی قفسه سینه، تمام غدد لنفاوی زیربغل برداشته می شود. این جراحی به ندرت انجام می شود.

ماستکتومی با حفظ پوست

 در این جراحی با توجه به نوع تومور و شکل پستان و بررسی های جراح عمومی می توان پوست را نگه داشت و فقط هاله نوک سینه و اطراف آن برداشته شود.

ماستکتومی با حفظ نوک پستان (یا ماستکتومی زیرجلدی)

این جراحی زمانی استفاده می شود که لازم به برداشتن نوک سینه و اطراف آن نباشد. تشخیص برای انجام جراحی سینه به این روش بر عهده جراح عمومی می باشد. از جمله مزایای این روش بازسازی هر چه راحتتر ظاهر سینه است.

هدف از جراحی تخلیه سینه 

هدف از انجام این عمل از بین بردن تومور سرطانی و خارج کردن توده است خواه خوش خیم باشد خواه بدخیم. همچنین هدف از انجام این عمل حفظ بافت سینه تا حد امکان می باشد، چرا که در این روش فقط توده خارج می شود و سعی می شود بافت سالم پستان همچنان دست نخورده باقی بماند. البته شایان ذکر است که شرط انجام این عمل، پیشرفته نبودن و انتقال نیافتن سرطان به سایر مناطق می باشد. در صورت درگیری تمام نقاط سینه، در طی جراحی کل پستان باید برداشته شود.

در گذشته در صورت تشخیص قطعی سرطان سینه، تمام سینه برداشته می شد. که این روش باعث می شد که زن آسیب های روحی و روانی شدید و جبران ناپذیری ببیند. اما در روش تخلیه جزئی پستان، بیمار بسیار راحت تر می تواند با بیماری اش کنار بیاید و آن را بپذیرد. در حقیقت تخلیه پستان به دو روش انجام می گیرد: تخلیه کامل پستان (برداشتن کل سینه) و تخلیه تومور سرطانی (برداشتن قسمتی از سینه)

احتمال بازگشت توده سرطانی سینه پس از انجام تخلیه سینه وجود دارد، لذا توصیه می شود بیمارانی که عمل جراحی تخلیه پستان انجام داده اند، حتما باید تحت درمان رادیوتراپی قرار گیرند. همچنین توصیه می شود زنانی که عمل تخلیه سینه انجام داده اند، حداقل به مدت 4 سال بطور مرتب به جراح سینه  مراجعه کنند.

ممکن است لازم باشد پس از انجام جراحی تخلیه سینه (هر دو نوع) بیمار از شیمی درمانی و یا رادیوتراپی بصورت همزمان استفاده نماید، این روش احتمال عود بیماری را به میزان بسیار زیادی کاهش می دهد. بدیهی است که شیمی درمانی و رادیوتراپی مشکلات فراوانی برای بیمار ایجاد می کند. اما این روش ها، روش های مناسبی برای جلوگیری از پیشروی و انتقال سرطان به اندام های دیگر (قبل از انجام عمل و برداشتن بافت سینه) از جمله ریه و مغز و…. و جلوگیری از عود مجدد سرطان سینه هستند.

عوارض جراحی تخلیه سینه

هر جراحی که در بدن انسان انجام می شود می تواند عوارضی برای فرد داشته باشد. جراحی تخلیه سینه نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما با انجام صحیح مراقبت ها پس از جراحی می توان مانع بسیاری از عوارض پس از جراحی شد.

عفونت زخم و عفونت محل جراحی یکی از عوارضی است که می تواند در جراحی خای مختلف رخ دهد و اما جراحی ماستکتومی ریسک کمی از این نظر دارد اما احتمال آن صفر نیست و در افرادی که به بیماری های زمینه ای همچون دیابت مبتلا هستند احتمال بروز بیشتری دارد. در این موارد جراح معمولا آنتی بیوتیک تجویز می کند تا از بروز عفونت پیشگیری کند.

از دیگر عوارض احتمالی این جراحی باقی ماندن رد اسکار و زخم بعد از جراحی است که جراح با تجویز کرم های ضد اسکار معمولا مانع آن می شود. این کرم ها و دارو ها را به درستی و مرتب استفاده نمایید تا از باقی ماندن رد بخیه ها روی پوست خود جلوگیری نمایید.

بعد از چنین جراحی هایی درد و بی حسی در سمت جراحی شده ، بازو ، شانه و کتف طبیعی است و نیاز به نگرانی ندارد. بی حسی بازو و کتف ممکن است تا مدتی ادامه یابد و درنهایت بهبود یابد. برای بهبود خشکی بازو و کتف می توانید با مشورت جراحی مدتی پس از جراحی نرمش کنید.

از دیگر عوارضی که لازم است مراقبت آن باشید لنف ادم است که در آن مایعات بدن در قسمت میان بافتی تجمع میابد و باعث تورم در ناحیه بازو و یک دست می شود. عدم بروز عفونت پس از جراحی می تواند مانع بروز ادم شود. همچنین تکنیک جراحی و میزان پیشرفت بیماری نیز در این زمینه موثر است.

نتیجه‌گیری

جراحی تخلیه سینه، روش جراحی برای برداشتن کامل یا جزئی بافت پستان است. در این روش، بخشی یا کل پستان برای مقابله با سرطان پستان، بیماری پاژه پستان یا به عنوان اقدامی پیشگیرانه در افراد با ریسک بالای ابتلا به سرطان پستان، انجام می‌شود.

سوالات متداول